คุณกำลังมองหา "กระดานโชกิ" (将棋) หรือกระดานหมากรุกญี่ปุ่นคุณภาพดีแต่ไม่แน่ใจว่าจะไปหาซื้อได้ที่ไหน หรือเลือกอย่างไรดีอยู่หรือไม่ ในบทความนี้ เราจะมาพูดถึงสิ่งสำคัญที่ควรพิจารณาในการเลือกซื้อกระดาน พร้อมแนะนำกระดานโชกิคุณภาพสูงที่ผลิตโดยบริษัทและช่างฝีมือที่มีชื่อเสียงในญี่ปุ่นด้วย จะมีอะไรบ้าง ไปดูกันเลย!
ราคาของกระดานโชกิขึ้นอยู่กับอะไร?
1. วัสดุที่ใช้
หนึ่งในปัจจัยที่สำคัญที่สุดซึ่งเป็นตัวกำหนดราคาของกระดานโชกิ คือ ชนิดของไม้ที่นำมาทำ (หรือพลาสติก ในกรณีที่เป็นแบบราคาถูก) ไม้ที่สามารถนำมาใช้ได้นั้นมีอยู่หลายชนิด แต่จะมีบางชนิดที่ค่อนข้างเป็นที่ต้องการมากกว่าชนิดอื่น ซึ่งไม้ที่ทุกคนลงความเห็นว่าเป็นไม้ที่ดีที่สุดในการทำกระดานโชกิก็คือ ไม้ "คายะ" (榧) หรือไม้จันทน์เทศญี่ปุ่น ที่ให้เสียงแหลมดังอันไพเราะเวลาวางหมากลงไป อีกทั้งยังมีลายไม้และสีสันที่สวยงาม ซึ่งว่ากันว่าจะยิ่งสวยขึ้นเรื่อยๆ ตามอายุการใช้งาน
ไม้อีกชนิดหนึ่งที่นิยมใช้กันก็คือ ไม้จากต้นคัตสึระ (桂) พื้นเมืองญี่ปุ่นและต้นฮิบะ (ひば) เช่นเดียวกับไม้สปรูซ (Spruce) ที่นำเข้ามาจากอเมริกาเหนือ
2. ลายไม้
อีกหนึ่งปัจจัยที่เป็นตัวกำหนดมูลค่าของกระดานไม้โชกิก็คือ "คิโดริ" (木取) หรือหน้าตัดไม้ที่นำมาใช้ โดยจะขึ้นอยู่กับขนาดของต้นไม้ที่ตัดมาและส่วนที่นำมาใช้ (ดูว่าเป็นส่วนที่ใกล้กับแกนกลางของลำต้น หรือ ใกล้กับด้านเปลือกไม้มากกว่ากัน) รูปแบบของลายไม้ที่ปรากฏบนกระดานจะมีอยู่หลายแบบ ซึ่งแบบที่ดูสอดคล้องและเป็นลายตัดที่เท่ากันก็จะมีมูลค่าที่สูงกว่า ในขณะที่กระดานลายตัดขวางและมีลายไม้แปลกๆ จะมีมูลค่าที่น้อยกว่า
จากรูปด้านบน การตัดแบบ "ชิโฮมาซะ" (四方柾) จะมีราคาสูงที่สุด ตามด้วยการตัดแบบเทนอิจิมาซะ (天地柾) เทนมาซะ (天柾) และโออิมาซะ (追柾)
3. ความหนา
กระดานโชกิมีความหนาหลายระดับซึ่งแผ่นที่หนากว่าก็จะมีราคาที่สูงกว่า ญี่ปุ่นมีธรรมเนียมว่าในการแข่งขันระดับมืออาชีพรอบสำคัญที่สุดจะต้องเล่นกันบนกระดานโชกิที่หนาที่สุด ซึ่งโดยปกติแล้วจะมีความหนาราว 24 ซม.
4. กระดานไม้แผ่นเดียวหรือหลายแผ่นประกอบกัน
ปกติแล้วกระดานโชกิมักจะทำมาจากไม้แผ่นเดียว เรียกว่า "อิจิไมอิตะ" (一枚板) หรือจากไม้จำนวน 2 แผ่นขึ้นไปที่นำมาต่อกัน ซึ่งเรียกว่า "ฮางิบัง" (ハギ盤) เนื่องจากกระดานแบบหลังสามารถทำจากไม้แผ่นที่เล็กกว่าและหาได้ง่ายกว่า จึงมีราคาถูกกว่ากระดาน "อิจิไมอิตะ" อันหายาก ถือเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับคนที่อยากได้กระดานดีๆ ที่ทำจากไม้คุณภาพสูง แต่สู้ราคาของอิจิไมอิตะไม่ไหว
5. ตำหนิ
สิ่งสุดท้ายที่มีผลต่อราคาของกระดานโชกิ คือ ตำหนิของไม้ที่สามารถมองเห็นได้ อาจจะเป็นตำหนิที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น ตาไม้ สีด่าง รอยแตก หรือไม่ก็อาจจะเป็นตำหนิที่เกิดระหว่างกระบวนการผลิตหรือการขนส่ง (ซึ่งพบได้ยากกว่า) เช่น รอยขูดขีดหรือรอยบาก โดยทั่วไปแล้ว ยิ่งมีตำหนิให้เห็นน้อยเท่าไร กระดานก็จะยิ่งมีราคาสูงขึ้นเท่านั้น
ควรใช้เงินเท่าไรในการซื้อกระดานโชกิ?
กระดานหมากรุกญี่ปุ่นมีตั้งแต่แบบที่เป็นพลาสติกราคาถูกหรือไม้อัดในราคา 2,000 - 3,000 เยน ไปจนถึงระดับที่เป็นผลงานชิ้นเอกตัดจากไม้เนื้อสวยหายากเพียงชิ้นเดียวที่มีราคาหลายแสนเยน ตรงจุดนี้ก็ขึ้นอยู่กับตัวคุณแล้วว่าต้องการซื้อในราคาไหน
สำหรับกระดานคุณภาพสูงที่ทำโดยช่างฝีมือชาวญี่ปุ่นผู้เชี่ยวชาญในการทำกระดานโชกิและโกะโดยเฉพาะ ราคาของกระดานไม้ประกอบหนา 3 ซม. จะไม่มีทางต่ำกว่า 10,000 เยนแน่นอน หากคุณอยากได้กระดานที่หนากว่านี้อีกหน่อย หรือกระดานที่ทำจากไม้แผ่นเดียว ราคาสำหรับชิ้นงานดีๆ มีคุณภาพก็จะอยู่ที่ประมาณ 40,000 เยนหรือ 50,000 เยน
รูปแบบของกระดานโชกิ
กระดานโชกิมีอยู่หลายแบบและหลายขนาด ด้านล่างนี้ถือเป็นแบบที่คุณสามารถพบเห็นได้ทั่วไปโดยสังเขป
กระดานโชกิแบบมีขา (脚付将棋盤)
เมื่อนึกถึงกระดานโชกิแบบญี่ปุ่นโบราณ ภาพที่หลายคนมักจะนึกถึง คือ กระดานโชกิที่หน้าตาเหมือนโต๊ะหนาๆ แบบมีขา กระดานแบบนี้มีความหนาหลายขนาด ตั้งแต่ 12 ซม. ไปจนถึง 21 ซม. โดยทั่วไปมักจะทำจากไม้แผ่นเดียว
กระดานแบบเก่านี้จะประกอบด้วยที่พักแขนแบบมีเบาะ 1 คู่และโต๊ะ "โคมาได" (駒台) ตัวเล็กๆ 2 ตัวซึ่งแยกออกมาสำหรับใช้ไว้วางหมากตัวที่ถูกกิน ถึงแม้ว่ามันจะดูเท่มากๆ แต่กระดานโชงิแบบนี้จะค่อนข้างหนัก กินพื้นที่และราคาแพงมาก เราจึงไม่ค่อยได้เห็นกระดานรูปแบบนี้ในบ้านของผู้เล่นโชกิทั่วๆ ไป
กระดานโชกิแบบวางบนโต๊ะ (卓上将棋盤)
กระดานโชกิแบบที่ใช้กันมากที่สุดคือ กระดานโชกิแบบวางบนโต๊ะ ซึ่งจะวางตั้งไว้บนโต๊ะทั่วๆ ไป และมักจะใช้ร่วมกับ "โคมาได" แบบตั้งโต๊ะซึ่งมาในทรงสี่เหลี่ยมขนาดเล็ก สำหรับใช้วางตัวหมากที่ถูกกิน กระดานแบบนี้ก็มีความหนาหลายขนาดเช่นกัน ตั้งแต่หนาเพียงแค่ไม่กี่มิลลิเมตรไปจนถึงความหนาที่พอๆ กับกระดานโชกิแบบมีขาตัวเล็กเลยทีเดียว
กระดานโชกิราคาถูก
สำหรับคนที่มองหากระดานราคาถูกไว้เล่นและไม่สนใจเรื่องคุณภาพหรืออายุการใช้งานของชุดกระดาน ก็ยังมีกระดานโชกิราคาถูกมากมายวางขายอยู่ในอินเทอร์เน็ต ทว่าโดยปกติแล้ว กระดานราคาถูกมักจะทำจากไม้คุณภาพต่ำ และส่วนใหญ่ก็ไม่ใช่ของที่ผลิตในประเทศญี่ปุ่น อาจจะดูน่าสนใจด้วยราคาที่ถูก แต่ขอให้ทราบไว้ก่อนเลยว่า สำหรับสินค้าประเภทนี้แล้วคุณภาพของก็จะเป็นไปตามราคา
กระดานโชกิแบบพกพา
กระดานอีกแบบที่นักหมากรุกญี่ปุ่นหลายคนมีไว้เป็นกระดานสำรอง คือ กระดานโชกิแบบพกพา ซึ่งโดยปกติแล้วจะมีขนาดเล็กกว่ากระดานมาตรฐาน และมักจะมีบานพับหรือแยกชิ้นส่วนเพื่อให้มีขนาดเล็กลงได้ กระดานพกพาอีกรูปแบบหนึ่งซึ่งอยู่ในภาพด้านบนนี้ทำมาจากผ้า ทำให้สามารถพับหรือม้วนเก็บได้ แถมยังมีน้ำหนักเบามากๆ ด้วย
แล้วตัวหมากโชกิล่ะ?
เมื่อซื้อกระดานโชกิเป็นครั้งแรก ก็อาจจะต้องซื้อชุดตัวหมากด้วยเช่นกัน โดยมีทั้งตัวหมากที่ขายคู่กับกระดานเลย และหมากที่ขายแยก (มักเป็นตัวหมากชั้นดี) แน่นอนว่าตัวหมากโชกิถือเป็นของส่วนตัวที่สุดในชุดหมากรุกญี่ปุ่นแล้ว ดังนั้น ผู้เล่นโชกิส่วนใหญ่จึงระมัดระวังอย่างมากในการเลือกซื้อ หรือปรับแต่งชุดตัวหมากของตนเอง
สิ่งที่ต้องคำนึงถึงเวลาเลือกชุดหมากโชกิ
ประเภทของไม้ที่ใช้
ตัวหมากโชกิเองก็ทำมาจากไม้หลากหลายประเภทเช่นเดียวกับกระดานโชกิ (หรือพลาสติก สำหรับแบบราคาถูก) ชุดตัวหมากคุณภาพสูงที่สุดจะทำจากไม้ "คายะ" (ต้นจันทน์เทศญี่ปุ่น) "สึเงะ" (黄楊 / 柘植: ต้นบ็อกวูดญี่ปุ่น) ไม้เบิร์ช เมเปิ้ล หรือไม้เนื้อแข็งชนิดต่างๆ
รูปแบบตัวอักษร
หมากโชงิแต่ละตัวจะมีตัวอักษร "คันจิ" (漢字) เขียนไว้ทั้ง 2 ด้าน แต่รูปแบบตัวอักษรหรือสไตล์การเขียนด้วยพู่กันในแต่ละชุดนั้นจะแตกต่างกันมาก บางชุดอาจมีตัวหมากที่เขียนตัวอักษรเพียงตัวเดียว (เป็นตัวย่อของชื่อเต็มของหมากตัวนั้น) ส่วนบางชุดก็อาจจะมีวิธีการเขียนพู่กันที่ซับซ้อนซึ่งอาจจะอ่านได้ยากในครั้งแรก สามารถเลือกแบบที่คุณชอบที่สุดได้เลย
วิธีการแกะสลัก
นอกจากรูปแบบตัวอักษรแล้ว วิธีที่ตัวหนังสือถูกเขียนลงบนตัวหมากก็สามารถทำได้หลายวิธีเช่นกัน โดยแบบหลักๆ ก็จะมี "คาคิโกมะ" (書き駒) เป็นการเขียนหรือพิมพ์ตัวหนังสือลงบนผิวตัวหมากแบบง่ายๆ "ฟุกาโบริโกมะ" (深堀り駒) เป็นการแกะสลักตัวหนังสือลงไปแล้วเคลือบด้วยแลคเกอร์ "โฮริอุเมะโงมะ " (彫り埋駒) เป็นการแกะสลักตัวหนังสือลงไปแล้วลงแลคเกอร์ทับจนเรียบเนียนเป็นเนื้อเดียวกับผิวของตัวหมาก และ "โมริอาเงะโงมะ" (盛上駒) ที่เป็นการแกะสลักตัวหนังสือลงไปแล้วถมด้วยแลคเกอร์จนนูนขึ้นมาจากผิวของตัวหมาก
ผู้ผลิต
ส่วนประกอบอีกอย่างหนึ่งของชุดหมากโชกิชั้นสูงก็คือ ชื่อของช่างฝีมือผู้ผลิตซึ่งจะถูกเขียนไว้ที่ด้านหลังของตัวขุน (玉將) ผู้ผลิตแต่ละคนจะมีสไตล์ที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเองและลายเซ็นนี้ก็จะเป็นตัวบ่งบอกถึงคุณภาพของชุดหมาก
หาซื้อกระดานโชกิได้จากที่ไหน?
หากคุณไม่สามารถไปเลือกซื้อกระดานโชกิจากร้านที่ผลิตโดยตรงได้ แหล่งที่ดีที่สุดในการซื้อกระดานโชกิก็คือ ทางอินเทอร์เน็ตนั่นเอง ร้านค้าบางแห่งจะมีการทำเว็บไซต์ของตัวเองและค้าขายเองโดยตรง ในขณะที่บางร้านก็จะจับมือเป็นพาร์ทเนอร์กับเว็บไซต์ต่างๆ เช่น BECOS เพื่อขายสินค้าส่งออกไปยังต่างประเทศ
หากคุณต้องการกระดานราคาถูกสำหรับเริ่มหัดเล่นและไม่ค่อยสนใจเรื่องงานฝีมือหรือรสสัมผัสแห่งความเป็นศิลปะของกระดานโชกิ เราก็ขอแนะนำเว็บซื้อขายอย่าง Amazon
แต่หากคุณเข้ามาอ่านบทความนี้ ก็มีความเป็นไปได้สูงว่าคุณกำลังมองหางานฝีมือที่เป็นแบบญี่ปุ่นแท้ๆ คุณภาพดี ทำด้วยวิธีแบบโบราณและมีอายุการใช้งานนานหลายชั่วอายุคน ในกรณีนี้ ก็สามารถตามไปชมกระดานโชกิที่เป็นสินค้าแนะนำกันต่อได้เลย
5 กระดานโชกิแนะนำ (Made in Japan)
สุดยอดกระดานโชกิแบบมีขา
หากต้องการกระดานโชกิแบบมีขาแสนประณีตที่ใช้ไม้เนื้อดีที่สุดในการผลิตกระดานโชกิ ก็ต้องเป็นชิ้นนี้เลย กระดานอันนี้ทำมาจากไม้คายะชนิดหนึ่งที่ชื่อ "ฮิวงะคายะ" (日向榧) ซึ่งมาจากคิวชูและกลายเป็นไม้ที่หายากมากในปัจจุบัน กระดานนี้หนา 9 ซม. มีสีสันสวยงามซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของไม้ฮิวงะคายะ
สุดยอดกระดานโชกิแบบวางบนโต๊ะ (ไม้แผ่นเดียว)
กระดานโชกิแผ่นนี้ทำมาจากไม้สปรูซ เป็นไม้แผ่นเดียวที่มีความหนา 9 ซม. แม้จะเป็นไม้ที่นำเข้ามาจากอเมริกาเหนือและไม่ได้มีมูลค่าสูงเหมือนไม้คายะ แต่ตัวกระดานก็ยังคงเป็นชิ้นงานของช่างฝีมือชาวญี่ปุ่นที่สวยงามมาก ลายไม้ที่เท่ากันและสีอ่อนของเนื้อไม้สวยดึงดูดใจ เป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับใครที่กำลังมองหากระดานแบบวางบนโต๊ะที่ทำจากไม้แผ่นเดียว (อิจิไมอิตะ)
สุดยอดกระดานโชกิแบบวางบนโต๊ะ (กระดานประกอบ)
กระดานประกอบชิ้นนี้มีความหนา 3 ซม. ทำมาจากชิ้นส่วนของไม้คายะ ซึ่งถูกมองว่าเป็นไม้ที่ดีที่สุดสำหรับใช้ทำกระดานโชกิ เนื่องจากมันบางกว่ากระดานที่เราได้เอ่ยถึงไปก่อนหน้านี้และทำขึ้นจากไม้หลายแผ่น จึงสามารถตั้งราคาให้อยู่ในระดับที่จับต้องได้ในขณะที่ยังคงคุณภาพอันยอดเยี่ยมเอาไว้
สุดยอดกระดานโชงิแบบพกพา
กระดานโชกิแบบพกพาที่เจ๋งสุดๆ เป็นชุดกระดานโชกิจากผ้า "ฟุโรชิกิ" (ふろしき) ที่ไม่เหมือนใคร ผลิตโดยนากากุระ อากิโกะ (中倉 彰子) นักเล่นโชกิมืออาชีพ มีคอนเซ็ปต์คือการทำเซ็ตโชกิคุณภาพสูงในราคาที่จับต้องได้เพื่อให้เด็กๆ ได้เรียนรู้และหลงรักการเล่นหมากรุก
ผ้า "ฟุโรชิกิ" เป็นผ้าเช็ดมือที่ผลิตในเกียวโตด้วยการใช้กรรมวิธีแบบโบราณ มีขนาดที่เหมาะจะเป็นกระดานโชกิที่สุด อีกทั้งยังสามารถนำมาใช้ผูกเพื่อห่อกล่องใส่ตัวหมากโชกิที่รวมมาในชุดได้ด้วย ซึ่งหมากเหล่านี้ก็เป็นตัวหมากคุณภาพดีที่ผลิตในจังหวัดยามางาตะ จังหวัดที่มีการผลิตตัวหมากโชกิมากที่สุดในญี่ปุ่น แถมยังมีของแถมเป็นพัดพับที่วาดด้วยมือ (ของที่ผู้เล่นอาชีพมักจะใช้กันระหว่างการแข่งขัน) และหนังสือคู่มือสอนเล่นโชกิสำหรับมือใหม่มาให้ด้วย
กระดานโชกิราคาถูกที่ดีที่สุด
หากคุณแค่กำลังมองหาของที่ราคาไม่แพงแต่สามารถใช้เล่นหมากรุกญี่ปุ่นได้ดี กระดานโชกิที่วางขายบนเว็บ Amazon ชิ้นนี้ก็ถือว่าน่าสนใจ เพราะอยู่ในราคาที่จับต้องได้ แถมยังมาพร้อมกับชุดตัวหมากด้วยเช่นกัน ทุกอย่างทำมาจากไม้ แม้คุณภาพจะด้อยกว่าแบบอื่นๆ ที่ได้แนะนำไป แต่ก็ถือเป็นเรื่องธรรมดาของกระดานที่อยู่ในช่วงราคาประมาณนี้
ดังนั้น หากสิ่งที่คุณต้องการมีเพียงการใช้งานขั้นพื้นฐาน เราขอรับรองว่ากระดานชุดนี้จะตอบโจทย์ของคุณอย่างแน่นอน
บทความที่เกี่ยวข้อง:
▶ งานฝีมือญี่ปุ่น: คู่มือแนะนำมาเนกิเนโกะ (แมวกวักญี่ปุ่น)
▶ 6 เครื่องรางนำโชคจากญี่ปุ่น : มนต์ขลังแห่ง “ตุ๊กตาดารุมะ” และ “แมวกวักเรียกโชค”
หากมีคำถาม คำแนะนำ หรือข้อเสนอแนะใดๆ เกี่ยวกับบทความของเรา สามารถติดต่อและติดตามเราผ่านทางเฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ และอินสตาแกรม ได้เลย !
* สินค้าบางชนิดอาจไม่สามารถจัดส่งไปยังบางประเทศได้ ดังนั้น กรุณาตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติมในเว็บไซต์ของผู้ขายก่อนทำการสั่งซื้อ
อัพเดทข้อมูลล่าสุด ณ วันที่เผยแพร่บทความ